Σε σύγχρονες παγκόσμιες επιδημίες έχουν εξελιχθεί η παχυσαρκία και ο διαβήτης. Ωστόσο, η καλή σεξουαλική ζωή προστατεύει την καρδιά και αποτελεί σημαντικό παράγοντα καλής υγείας και μακροζωίας.
Ανδρέας Μελιδώνης, συντονιστής διευθυντής α’ παθολογικής κλινικής και διαβητολογικού κέντρου Γ.Ν. Πειραιά «Τζάνειο», πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
Παχυσαρκία
Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, το 35,2% του ελληνικού πληθυσμού είναι υπέρβαροι, το 22,5% είναι παχύσαρκοι και το 10% πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Η μέση κατανάλωση θερμίδων στη χώρα μας είναι 3.700, έναντι 3.100 θερμίδων τη δεκαετία του ΄70. Τα Ελληνόπουλα είναι από τα πλέον παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Στις ηλικίες 8-10 ετών τα ποσοστά των υπέρβαρων παιδιών είναι 29% και των παχύσαρκων 13%. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2007 οι υπέρβαροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ήταν 1,6 δισεκατομμύρια και οι παχύσαρκοι 400 εκατομμύρια.
Ωστόσο, το 2015 εκτιμάται ότι οι υπέρβαροι θα υπερβούν τα 2,3 εκατομμύρια και οι παχύσαρκοι τα 700 εκατ. Όλα τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τα παραπάνω θέματα παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο των ημερίδων μεταβολισμού που διοργάνωσαν για 17η χρονιά το Ελληνικό Κέντρο Μεταβολικών Νοσημάτων και το διαβητολογικό κέντρο του Γ.Ν. Πειραιά «Τζάνειο» και πραγματοποιηθήκαν στο «Ευγενίδιο» ίδρυμα τον περασμένο μήνα. Τα θέματα του συνεδρίου παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου από τον πρόεδρο της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Ανδρέα Μελιδώνη, παθολόγο-διαβητολόγο, συντονιστή διευθυντή α’ παθολογικής κλινικής και διαβητολογικού κέντρου «Τζανείου» νοσοκομείου και τον Κυριάκο Σουλιώτη, λέκτορα πανεπιστημίου Πελοποννήσου, αντιπρόεδρο ΕΟΠΥΥ.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του συνεδρίου επισημάνθηκε ότι η σεξουαλική δραστηριότητα έχει ευεργετική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία και είναι μία από τις καλύτερες στρατηγικές πρόληψης για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Σύμφωνα με αμερικανικές έρευνες (σε άνδρες ηλικίας 40-70 ετών), οι άνδρες που διατηρούν ενεργό σεξουαλική ζωή κάνοντας σεξ, τουλάχιστον δύο φορές εβδομαδιαίως, μειώνουν στο μισό τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, ενώ οι άνδρες με μεγαλύτερο αριθμό επαφών την εβδομάδα βιώνουν σταθερές συναισθηματικές σχέσεις και προστατεύονται έτσι από το stress και τα καρδιακά επεισόδια.
Διαβήτης
Μια επικίνδυνη επιδημία είναι ο σακχαρώδης διαβήτης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις περισσότερα από 357 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ενώ σύμφωνα με τον ΠΟΥ η προοπτική είναι το 2025 να υπερβούν τα 500 εκατομμύρια. Στην Ελλάδα οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι περισσότερο από το 10% του πληθυσμού πάσχουν από τη συγκεκριμένη νόσο. Αναφορικά με τι εξελίξεις στην αντιμετώπιση του διαβήτη, στο πλαίσιο του συνεδρίου έγινε ιδιαίτερη αναφορά στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες της ADA και του EASD για την αντιμετώπιση του διαβήτη, που δίνουν έμφαση στην εξατομίκευση των αγωγών, στη συμμόρφωση και στην επικοινωνία γιατρού-ασθενούς. Επίσης, παρουσιάστηκαν τα νέα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των νέων ινκρετινικών αγωγών.
Ειδικότερα, φαίνεται ότι η χορήγηση «ινκρετινικών» αγωγών, όπως οι αναστολείς DPP-4 π.χ. Vildagliptin, είναι απολύτως ασφαλής ακόμα και σε ειδικούς πληθυσμούς όπως οι ασθενείς άνω των 75 ετών, οι αιμοκαθαιρόμενοι και οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια. Η συγχορήγηση βασικής ινσουλίνης και ινκρετινικών αγωγών (αναστολέων DPP-4 ή αναλόγων GLP-1) έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι βελτιώνει τη γλυκαιμική ρύθμιση, ενώ μειώνει τις υπογλυκαιμίες και το βάρος. Αναφέρθηκαν, επίσης, πορίσματα αμερικανικών μελετών, σύμφωνα με τις οποίες η χρόνια χρήση φρουκτόζης στα άτομα με διαβήτη οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο λιπώδους διηθήσεως ήπατος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε στεατοηπατίτιδα και κίρρωση. Τονίστηκε, επίσης, η αύξηση κινδύνου στυτικής δυσλειτουργίας, όχι μόνο στα άτομα με διαβήτη αλλά και στα άτομα με προδιαβήτη, όπως έδειξε ιταλική εργασία.
Μικροβίωμα
Στο συνέδριο αναλύθηκε η αξία και επίδραση στη μεταβολική ισορροπία του οργανισμού του μικροβιώματος. Ως μικροβίωμα ορίζουμε το σύνολο της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου. Τα μικρόβια του εντέρου είναι 10 φορές περισσότερα από τα ανθρώπινα κύτταρα και τα γονίδια των μικροβίων αυτών εκατοντάδες χιλιάδες (ενώ το ανθρώπινο γονιδίωμα περιέχει περίπου 30 χιλιάδες γονίδια). Οι διακυμάνσεις στη μικροβιακή χλωρίδα του κάθε ατόμου επηρεάζουν παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τη μεταβολική δυσλειτουργία του οργανισμού. Η διατροφή, οι συνθήκες υγιεινής, το περιβάλλον που ζει κάθε άτομο, η χρήση αντιβιοτικών κ.λπ., επηρεάζουν το είδος των μικροβίων του εντέρου με συνέπειες στη μεταβολική ισορροπία του οργανισμού.
Επομένως, στον πρωταγωνιστικό ρόλο του γονιδιώματος προστίθεται και ο αναδυόμενος σημαντικός ρόλος του μικροβιώματος.
Μακροζωία
Στο συνέδριο συζητήθηκε, επίσης, το πρόβλημα της γήρανσης και το σύνδρομο της μακροβιότητας. Σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, το 0,15% των ανδρών και το 0,44% των γυναικών είναι
άνω των 90 ετών. Η Ικαρία κρατά τα σκήπτρα της μακροζωίας με αντίστοιχα ποσοστά 1,1 και 1,6% αντίστοιχα. Εκτιμάται ότι παγκοσμίως 102 εκατομμύρια είναι άνω των 80 ετών, με προοπτική να γίνουν 161 εκατομμύρια το 2025 και 395 το 2050.
Σχετικά με το σύνδρομο της μακροζωίας επισημάνθηκε ότι η γενετική συμβολή (γονίδια) είναι στο 25%. Τα περιβαλλοντικά αίτια συμβάλλουν στη γήρανση κατά 75%. Οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί γήρανσης είναι η βράχυνση των τελομερών των χρωμοσωμάτων, το οξειδωτικό stress, η γλυκοζυλίωση των πρωτεϊνών και η αυξημένη συχνότητα παραγόντων κινδύνου στις ηλικίες αυτές.
Παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη του συνδρόμου μακροζωίας είναι:
- Η αποφυγή καπνίσματος
- Δίαιτα βασισμένη σε φυτικές τροφές και ίνες
- Η χαμηλή πρόσληψη κρέατος
- Η καθημερινή δραστηριότητα
- Η μεσημεριανή ανάπαυση
- Το φύλο (θήλεα: αρσενικά: 2:1)
- Ο ισχνός ή λεπτός σωματότυπος στην ηλικία 25-35 ετών (παχυσαρκία στην ηλικία των 30 ετών σχετίζεται με τριπλάσιο κίνδυνο μη επιβίωσης μετά τα 80 έτη)
- Η κοινωνικότητα
- Η οικογενειακή συνοχή. Η άσκηση, ο περιορισμός πρόσληψης θερμιδών και η ρεσβερατρόλη (φυσική αντιοξειδωτική ουσία) ενεργοποιούν ιστόνες, απαλοιφούν μεταλλάξεις κυττάρων, απενεργοποιούν ογκογονίδια και ευοδώνουν το σύνδρομο μακροβιότατος.
Οικονομία
Στο σημαντικό θέμα της οικονομίας στην υγεία σε συνθήκες κρίσης, αναφέρθηκε στη σχετική του εισήγηση ο λέκτορας Κυριάκος Σουλιώτης, αντιπρόεδρος ΕΟΠΥΥ.
Σύμφωνα με τον κ. Σουλιώτη, τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα επέδειξε μια πρωτοφανή αύξηση σε ορισμένες κατηγορίες δαπάνης υγείας, όπως π.χ. στο φάρμακο, όπου η μέση ετήσια αύξηση της περιόδου 2000-2008 ξεπέρασε το 11%, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στον ΟΟΣΑ ήταν 3,5%. Αντιστοίχως, η Ελλάδα το 2009 κατείχε την πρώτη θέση στον ΟΟΣΑ στον δείκτη διενέργειας αξονικών τομογραφιών (320/1.000 κατοίκους), ενώ η Γερμανία, χώρα που παράγει υψηλή απεικονιστική τεχνολογία, στην προτελευταία (49/1.000 κατοίκους). «Ενώ αθροιστικά οι προϋπολογισμοί των εντασσόμενων ταμείων ανήλθαν το 2011 στα 7,8 δισ. ευρώ, ο ΕΟΠΥΥ καλείται να προσαρμοστεί το 2012 σε έναν προϋπολογισμό εσόδων, ο οποίος ανέρχεται σε 5,8 δισ. ευρώ, αν και σύμφωνα με τον μέχρι σήμερα καταγεγραμμένο ρυθμό είσπραξης πόρων, αυτοί δύσκολα θα ξεπεράσουν τα πέντε δισ. ευρώ. Επιπλέον, ο νέος οργανισμός έχει να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα των συσσωρευμένων υποχρεώσεων των εντασσόμενων φορέων, με τη διαιώνιση του προβλήματος αυτού να απειλεί ακόμη και τον πιο ουσιαστικό λόγο σύστασής του: τη διαπραγματευτική του δύναμη, λόγω του εύρους της ασφαλιστικής του βάσης», κατέληξε ο κ. Σουλιώτης.
Τεύχος 27 σελίδα 32 Πατήστε εδώ
