Τ ο παραπάνω ερώτηµα προκαλεί συχνά ανησυχία και άγχος στους άρρενες µε σακχαρώδη διαβήτη. Η σεξουαλική συµπεριφορά συνιστά ουσιώδες συστατικό της ωρίµανσης του άνδρα (αρρενοποίησης) κάτω από την επίδραση των ανδρικών ορµονών και καθορίζει σε σηµαντικό βαθµό την προσωπικότητα του και τις σχέσεις του µε τους άλλους. Είναι, συνεπώς, αυτονόητη η ανησυχία για το ενδεχόµενο διαταραχής αυτής της λειτουργίας που ανήκει στη σφαίρα των σηµαντικών παραµέτρων αυτοεκτίµησης. Η αλµατώδης αύξηση των γνώσεων µας για τους µηχανισµούς που ρυθµίζουν τη σεξουαλική λειτουργία επιτρέπει σήµερα να προσεγγίζουµε το θέµα περισσότερο αντικειµενικά. Για να γίνει όµως κατανοητή η απάντηση στο ερώτηµα είναι απαραίτητο να προηγηθεί αδρή περιγραφή των µηχανισµών της φυσιολογικής σεξουαλικής λειτουργίας του άνδρα. Η φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία του άνδρα προϋποθέτει σεξουαλική διάθεση – επιθυµία (libido), στυτική λειτουργία και ικανότητα να φθάνει σε οργασµό και εκσπερµάτιση. Όλοι συµφωνούν ότι, η συχνότερη διαταραχή στον άνδρα είναι η αδυναµία του να εµφανίσει ή/και να διατηρήσει στύση επαρκή (ικανή) για σεξουαλική επαφή. Η αδυναµία επίτευξης ή/και διατήρησης της στύσης για ικανοποιητική σεξουαλική επαφή είναι κοινό πρόβληµα που προσβάλλει σχεδόν το ένα τρίτο των ενήλικων ανδρών. Οι αιτίες σεξουαλικής δυσλειτουργίας στον άνδρα µπορούν να ταξινοµηθούν αδρά σε ψυχογενείς και οργανικές. Στο πα ρόν άρθρο θα εστιάσουµε στη δεύτερη κατηγορία που συνδέει τον διαβήτη µε τις ανατοµικές βλάβες των νεύρων και αγγείων που ευθύνονται κυρίως για διαταραχές της στυτικής λειτουργίας.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΥΣΗΣ
Η στύση είναι πολύπλοκο αιµοδυναµικό φαινόµενο που προϋποθέτει την φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήµατος και των αγγείων. Ειδικότερα, µηνύµατα-εντολές από το κεντρικό και το περιφερικό νευρικό σύστηµα προκαλούν διαστολή των αρτηριών της πυέλου και του πέους µε αποτέλεσµα να αυξάνεται η ροή αίµατος προς το τελευταίο ενώ ταυτόχρονα µειώνεται η φλεβική αποµάκρυνση αίµατος από αυτό. Η αυξηµένη παροχή αίµατος γεµίζει τις «εσωτερικές δεξαµενές ή σήραγγες» του πέους µε αποτέλεσµα αυτό να µεταβάλλεται σε µήκος, διάµετρο και σκληρία οδηγώντας σ’ αυτό που είναι γνωστό ως στύση. Το όλο φαινόµενο συµβαίνει σε µια δίδυµη εσωτερική κατασκευή του πέους που φέρεται µε το όνοµα σηραγγώδη σώµατα (σχήµα 1). Τα χαρακτηριστικά αυτής της ανατοµικής κατασκευής είναι η ελαστικότητα και η εσωτερική διαµόρφωση πολυδαίδαλων χώρων (δεξαµενών) που επικοινωνούν µεταξύ τους και είναι γνωστοί ως σηραγγώδεις κόλποι. Το τοίχωµα αυτών των
κόλπων έχει κύτταρα που µπορούν να συστέλλονται και να διαστέλλονται ενώ η εσωτερική επιφάνεια καλύπτεται µε άλλα κύτταρα που παράγουν το νιτρικό οξείδιο (ΝΟ), ουσία που προκαλεί την χαλάρωση του τοιχώµατος και επιτρέπει την αυξηµένη είσοδο αίµατος. Για την πρόκληση του φυσιολογικού φαινόµενου της στύ σης τέσσερις είναι οι κύριοι παράγοντες :
- α) η καλή µετάδοση του νευρικού µηνύµατος στις αρτηρίες και τα σηραγγώδη σώµατα του πέους,
- β) η καλή κατάσταση των αρτηριών που στέλλουν αίµα στο πέος ώστε να είναι δυνατή η παροχή αίµατος,
- γ) η ικανότητα του τοιχώµατος των κόλπων των σηραγγωδών σωµάτων να χαλαρώνουν ώστε να δηµιουργείται χώρος για το αίµα που εισέρχεται και
- δ) η καλή λειτουργία των φλεβών ώστε να περιορίζεται, όταν χρειάζεται, η αποµάκρυνση του αίµατος από το εσωτερικό των σηραγγωδών σωµάτων.
Ο συνδυασµός των ανωτέρω λειτουργιών οδηγεί, όπως παραπάνω αναφέρθηκε, σε διάταση, επιµήκυνση και σκλήρυνση του πέους (σχήµα 2Β). Στη φάση αυτή, η πίεση µέσα στα σηραγγώδη σώµατα είναι λίγο µικρότερη από την συστολική αρτηριακή πίεση. Αυξάνει σε επίπεδα υψηλότερα της συστολικής αρτηριακής πίεσης όταν συσπώνται οι µύες του εδάφους της πυέλου οπότε και παρατηρείται η µέγιστη δυνατή σκλήρυνση του πέους. Μετά τη εκσπερµάτιση αντιστρέφεται το όλο φαινόµενο. Η αρτηριακή προσαγωγή ελαττώνεται, η φλεβική απαγωγή αίµατος αυξάνει και µειώνεται η ελαστικότητα του ιστού των σηραγγωδών σωµάτων. Αποτέλεσµα αυτών των αλλαγών είναι η χαλάρωση του πέους (σχήµα 2Α) Το σηµαντικά εξειδικευµένο βιολογικό φαινόµενο της στύσης προϋποθέτει λεπτούς ρυθµιστικούς µηχανισµούς. Το νευρικό σύστηµα επιτελεί τον ειδικό αυτό ρόλο (Σχήµα 3). Στο ρόλο αυτό ενέχονται αρκετά κέντρα του εγκεφάλου ενώ στο νωτιαίο µυελό ενεργούν δίκτυα που εκπορεύονται από τον θωρακο-οσφυϊκό συµπαθητικό κέντρο (Θ10-Ο2) και το ιερό παρασυµπαθητικό κέντρο (Ι2-Ι4) που λειτουργεί και ως σωµατικό. Η συνέργεια των ανωτέρω νευρικών οδών ρυθµίζει τη ροή του αίµατος εντός του πέους και την πρόκληση της στύσης. Τελικοί δέκτες των νευρικών µηνυµάτων είναι οι λείες µυϊκές ίνες των αγγείων και του ελαστικού ιστού των σηραγγωδών σωµάτων.
ΣΤΥΤΙΚΗ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας αυξάνει µε την ηλικία και συνήθως παρατηρείται σε άνδρες µε συστηµατικά νοσήµατα όπως υπέρταση, ισχαιµική καρδιακή νόσο, και σακχαρώδη διαβήτη. Οι ηλικιωµένοι είναι περισσότερο επιρρεπείς σε συστηµατικά νοσήµατα τα οποία µπορεί να επηρεάζουν τη σεξουαλική συµπεριφορά. Εκτιµάται ότι η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας είναι διπλάσια από τη συχνότητα της στεφανιαίας νόσου, γεγονός που κάνει φανερή την έκταση και τη σηµασία του προβλήµατος. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι παράγοντας που αυξάνει την πιθανότητα στυτικής δυσλειτουργίας. Εκτιµάται ότι σε διαβητικούς η συχνότητα της από το 6%, στην ηλικία των 25 ετών, αυξάνει στο 50% στην ηλικία των 60 ετών. Φυσικά, αιτία στυτικής δυσλειτουργίας δεν είναι µόνο η διαταραχή του σακχάρου. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που µπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα στυτικής δυσλειτουργίας. Στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται το κάπνισµα, οι έντονες συναισθηµατικές διαταραχές (οργή, κατάθλιψη) και η παρουσία στεφανιαίας νόσου. Όπως προαναφέρθηκε, για την φυσιολογική λειτουργία της στύσης είναι απαραίτητη η καλή κατάσταση των νεύρων, των αρτηριών, του ιστού των σηραγγωδών σωµάτων και των φλεβών του πέους. ∆υστυχώς, ο αρρύθµιστος Σ∆, ως γνωστόν, προκαλεί βλάβες των µικρών και των µεγάλων αρτηριών και των νεύρων. Επίσης φαίνεται ότι επηρεάζει και την ελαστικότητα του ιστού των σηραγγωδών σωµάτων. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο αρρύθµιστος διαβήτης επηρεάζει δυσµενώς την λειτουργία των κυττάρων (µυϊκών ινών και ενδοθηλιακών κυττάρων) που βρίσκονται στο τοίχωµα των πολυδαίδαλων χώρων των σηραγγωδών σωµάτων, που περιγράφηκαν πιο πάνω, και των αρτηριών. Οι παραπάνω αλλαγές οδηγούν σε ελάττωση της εισόδου αίµατος στα σηραγγώδη σώµατα και συνεπώς διαταράσσουν τη στύση. Είναι συνεπώς λογικό να περιµένει κανείς µεγαλύτερη συχνότητα διαταραχής της στύσης στους άνδρες µε Σ∆ σε σύγκριση µε συνοµήλικους χωρίς διαβήτη. Το µήνυµα µοιάζει δυσάρεστο αλλά συνήθως τα πράγµατα δεν είναι όπως φαίνονται. Από τις πρόσφατες µεγάλες µελέτες γνωρίζουµε ότι η καλή ρύθµιση του διαβήτη προλαβαίνει την εµφάνιση των βλαβών στα αγγεία και αναστέλλει την εξέλιξη τους όταν η φροντίδα µας για την ρύθµιση του σακχάρου αρχίσει καθυστερηµένα. Επιπρόσθετα, έχουµε τη δυνατότητα χορηγώντας φάρµακα που αυξάνουν την παραγωγή µονοξειδίου του αζώτου στα σηραγγώδη σώµατα να αποκαθιστούµε την διαταραγµένη σεξουαλική λειτουργία σε σηµαντικό αριθµό ανδρών µε διαταραχή. Ευνόητο είναι να αναρωτηθεί κανείς αν ο Σ∆ προκαλεί σεξουαλική δυσλειτουργία και στις γυναίκες. Η απάντηση είναι ναι αλλά σε µικρότερο ποσοστό και µε άλλους µηχανισµούς. Συµπερασµατικά, η απάντηση στο ερώτηµα αν ο Σ∆ προκαλεί σεξουαλική δυσλειτουργία είναι θετική. Όµως πρόκειται για ενδεχόµενο που εξουδετερώνει η καλή ρύθµιση του σακχάρου φροντίδα των ατόµων µε ενδοκρινολογικές παθήσεις. Σηµαντικές ήταν οι παρεµβάσεις για την εφαρµογή τών «καθαρών καντίνων» µε υγιεινά τρόφιµα, για προνοιακά επιδόµατα, αλλά και για την αλλαγή της νοµοθεσίας όσον αφορά τη στράτευση. Με τον καιρό, λόγω της αύξησης του αριθµού των πασχόντων µε σακχαρώδη διαβήτη και της ταυτόχρονης µείωσης ενδιαφέροντος ατόµων µε άλλα σύνδροµα, ο Σύλλογος επικεντρώθηκε στο διαβήτη. Με γνώµονα το απόφθεγµα «ισχύς εν τη ενώσει» η συνάντηση ανθρώπων µε παρόµιες ανησυχίες προσέφερε δύναµη, στήριξη αλλά και το αίσθηµα του «ανήκειν» σε ανθρώπους που ένιωθαν οτι το περνούν όλο το πρόβληµα µόνοι. Σηµαντική ήταν η δηµιουργία, το 1991, των πρώτων οµάδων ψυχοθεραπείας, όπου ξεχωριστές οµάδες εφήβων και γονιών µοιράζονταν τους προβληµατισµούς και τα συναισθήµατα τους. Η παιδοψυχίατρος Μάγδα Λιακοπούλου καθώς και ψυχολόγοι οργάνωσαν µε επιτυχία αυτές τις οµάδες στήριξης.
ΟΙ ∆ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Η δηµιουργία κατασκηνώσεων για παιδιά µε σακχαρώδη διαβήτη ήταν άλλο ένα µεγάλο βήµα του συλλόγου προς την επίτευξη του στόχου της σύσφιγξης των σχέσεων των παιδιών. Το µοίρασµα της καθηµερινότητας µε άλλα παιδιά που έκαναν και αυτά ινσουλίνη, που πρόσεχαν τη διατροφή τους και που βίωναν παρόµοια συναισθήµατα µε τους συγκατασκηνωτές, και στην πορεία φίλους τους, έδωσε σε κάθε ένα απο αυτά τα παιδιά αλλά και στους γονείς τους άλλη τροπή στο αίσθηµα της µοναξιάς και της διαφορετικότητας. Εξέχουσα θέση στο έργο του Συλλόγου «ΓΑΛΗΝΟΣ» είχε η συνδιοργάνωση, το 1998, µε το ενδοκρινολογικό τµήµα της Α’ Παιδιατρικής κλινικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών ενός διεθνούς συνεδρίου αθλητών µε Σ∆ στην Ελλάδα. Άνθρωποι µε Σ∆ απο όλο τον κόσµο ήρθαν στην Αθήνα όπου συµµετείχαν σε εκπαιδεύσεις αλλά και σε αγώνες µε τη µορφή mini Ολυµπιάδας. Το αίσθηµα της καλής υγείας και του τί µπορεί κανείς να καταφέρει ήταν η καλύτερη συνειδητοποίηση για τους συµµετέχοντες µε Σ∆ για να νιώσουν εξίσου ικανοί και σίγουροι για τον εαυτό τους. Σηµαντικοί αρωγοί όλα αυτά τα χρόνια ήταν τα µέλη του ∆/Σ, αλλά και οι πρόεδροι του «Γαληνού», Β. Κονίδης, Α. Χατζηστεφάνου, Χ. Πλαστήρα, Α. Καραπατάκη και Χ. Κανακά. Βασικοί υποστηρικτές υπήρξαν οι νοσηλεύτριες υγείας, όπως η Φ. Λάµαρη, καθώς και οι ψυχολόγοι και οι διαιτολόγοι.
Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΓΑΛΗΝΟΣ» ΣΗΜΕΡΑ
Τα επιτεύγµατα του συλλόγου στο πέρασµα των χρόνων είναι πολλά, και οι στόχοι πάντα είναι καλό να προσαρµόζονται ανάλογα µε τις ανάγκες της εποχής και των µελών. Σήµερα, σκοπός του συλλόγου παραµένει η ενηµέρωση γονέων και παιδιών αναφορικά µε τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο του διαβήτη. Η γνωριµία των µελών µε σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και το µοίρασµα βιωµάτων. Η εκπαίδευση των µελών σε πρακτικής φύσης θέµατα, αλλά και συναισθηµατικής ενδυνάµωσης µε τη µορφή δηµιουργίας µικρών οµάδων αναλογικά µε τις ανάγκες της ηλικιακής κατηγορίας. Περαιτέρω σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού µέσω εκδηλώσεων. Η συλλογικότητα για διεκδικήσεις δικαιωµάτων από τα υπουργεία, µε σκοπό την εν γένει πρόληψη και καταστολή των προβληµάτων σε θέµατα υγείας. Επιπροσθέτως, το νέο ∆Σ του συλλόγου επιθυµεί την ενεργοποίηση της αρχικής ιδέας του «Γαληνού», ως σύλλογος φίλων του παιδιού και του εφήβου µε ενδοκρινολογικό πρόβληµα, να φέρει κοντά ανθρώπους µε διάφορα ενδοκρινολογικά νοσήµατα. Οι στόχοι αυτοί µπορούν να επιτευχθούν κυρίως µε τους γονείς, τα παιδιά και τους εφήβους να µας επισηµαίνουν τις ανάγκες τους, τις επιθυµίες τους και δείχνοντας ενεργή συµµετοχή! Η ενεργή σας συµµετοχή είναι αυτή που δίνει ζωή και λόγο ύπαρξης σε κάθε σύλλογο!
ΤΟ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΑΛΗΝΟΣ
Πρόεδρος: Βάσια Χιώτη
Αντιπρόεδρος : Χρήστος Πλαστήρας
Γραµµατέας: Μαρία Παπουτσή
Ταµίας: Σταυρούλα Σιδηροκαστρίτη
Μέλη: Κανακά Χριστίνα
Ελένη Κώτση
Ειρήνη Τζερεφού
Πληροφορίες σχετικά µε το Σύλλογο «Γαληνός»
www.galinos.org.gr
[email protected]
ΤΗΛ 210 922 6798
Τεύχος 53 σελίδα 40 Πατήστε εδώ
