Στις 11 του Γενάρη 2012 συμπληρώθηκαν 90 χρόνια, από την ημέρα που έγινε η πρώτη ένεση ινσουλίνης, σε ένα δεκατετράχρονο αγόρι από τον Καναδά, που αργοπέθαινε στην αγκαλιά της μητέρας του και ονομαζόταν Leonard Thomson!
Είναι η ημέρα, που οι επίπονες, όσο και ευφυείς ερευνητικές προσπάθειες δύο νεαρών και άσημων επιστημόνων, του Frederik G. Banding και Charles H. Best, παρά τις αμφιβολίες, την δυσπιστία και τις αντιδράσεις του ιατρικού κατεστημένου της εποχής τους, χάρισαν στην ανθρωπότητα μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του 20ου αιώνα και στην ιατρική ένα σωτήριο φάρμακο για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη! Είναι οι πρώτες συγκλονιστικές στιγμές, μια νέας εποχής, στη παγκόσμια ιατρική πραγματικότητα! Η ανακάλυψη της ινσουλίνης, δεν άλλαξε μόνο τη ζωή και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων, των διαβητικών, άλλαξε την ιστορία, την εξέλιξη και το μέλλον της Ιατρικής γενικότερα. Σαν πρότυπο πολυπεπτιδικής ουσίας, άνοιξε το δρόμο για ένα πλήθος καινούργιες γνώσεις. Έτσι η «μαγική», για τις αρχές του 20ου αιώνα, λέξη «ορμόνη», που εισήγαγε πρώτος ο περίφημος φυσιολόγος Starling, βρήκε στην
ινσουλίνη τον κυριότερο εκφραστή της. Από την πρώτη επίσημη ανακοίνωση της σπουδαίας ανακάλυψης, στις 14 Νοεμβρίου 1921, μέχρι τη πρώτη κλινική εφαρμογή της, στις 11 του Γενάρη του 1922,πέρασαν περισσότερα από 90 χρόνια! Ο απόηχος όμως της μεγάλης ανακάλυψης δεν έπαψε ποτέ, αφού πρόσφατα η Ιστορική Εταιρεία της Νέας Υόρκης διορ γάνωσε μία εντυπωσιακή έκθεση με την δραματική ιστορία της ανακάλυψης της ινσουλίνης, βασισμένη σε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που έγραψαν οι Τ.
Cooper και A.Ainsberg, με τίτλο “Breakthrough” και στο οποίο περιγράφεται και η ιστορία της κόρης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Elisabeth Evans Hughes, μιας νεαρής κοπέλας, από τις πρώτες διαβητικές περιπτώσεις, που έζησε χάρις στην ανακάλυψη της ινσουλίνης, παντρεύτηκε, έκανε 3 παιδιά ,έγινε πολύ γνωστή δικηγόρος και πέθανε σε ηλικία 76 ετών, χωρίς κανείς να γνωρίζει μέχρι τότε ,ότι είχε κάνει περισσότερες από 44.000 ενέσεις ινσουλίνης! Την ίδια περίοδο με την έκθεση, η ινσουλίνη ψηφίσθηκε και χαρακτηρίσθηκε, από τον επιστημονικό κόσμο, ως η μεγαλύτερη ανακάλυψη του 20ου αιώνα, με δεύτερη την πενικιλίνη! (New York Times, Καθημερινή). Την ιστορία του πρώτου ανθρώπου στο κόσμο, που χάρις στην ανακάλυψη της ινσουλίνης, γλίτωσε από βέβαιο θάνατο και έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, σχεδόν φυσιολογικά, μέχρι να πεθάνει, κατά τραγική ειρωνεία, από βρογχοπνευμονία τον Απρίλιο του 1935, λίγο καιρό πριν ανακαλυφθούν τα αντιβιοτικά, προσπαθεί να περιγράψει η ιστορία αυτή! Ο Leonard Thomson γεννήθηκε στο Τορόντο του Καναδά το 1908. Για πρώτη φορά ήλθε σε επαφή με τον ιατρικό κόσμο της εποχής του, όταν στις 2 Δεκεμβρίου 1921 μπήκε στο Γενικό Νοσοκομείο του Τορόντο εξ αιτίας μιας ασυνήθιστης Πολυουρίας και ιδιαίτερα νυχτερινής συχνουρίας, η οποία χρονολογείτο από διετίας περίπου. Στο νοσοκομείο οι εξετάσεις δεν άργησαν να αποδείξουν, ότι ο μικρός Leonard έπασχε από νεανικό ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη, τύπου 1. Έτσι αμέσως μετά τη διάγνωση, μπήκε στο καθιερωμένο θεραπευτικό σχήμα της εποχής, που δεν ήταν τίποτα άλλο από μία αυστηρά περιορισμένη δίαιτα 450 θερμίδων, η οποία περιλάμβανε μόνο χορταρικά και στην οποία προστίθεντο εναλλάξ λίγο κρέας ή φρούτα.
Ήταν ακριβώς 13 χρονών και ζύγιζε μόλις 29 κιλά! Με την αυστηρότατη δίαιτα, η κατάσταση του βελτιώθηκε ελάχιστα. Το ζάχαρο αίματος εκυμαίνετο από 350 έως 560 mg% και η οξόνη στα ούρα από + έως ++++! Τον Ιανουάριο του 1922, ο μικρός Leonard είχε αδυνατίσει πάρα πολύ και οι γιατροί που τον παρακολουθούσαν, στη παιδιατρική κλινική του πανεπιστημίου του Τορόντο, δεν ήλπιζαν ότι θα ζήσει πολύ ακόμα! Τον ίδιο ακριβώς καιρό , οι Banding και Best, μετά από μήνες σκληρής και επίπονης ερευνητικής προσπάθειας, μέσα σε αντίξοες και προβληματικές συνθήκες, μόλις είχαν παρασκευάσει το πρώτο παγκρεατικό εκχύλισμα, που ελάττωνε το ζάχαρο σε παγκρεατεκτομηθέντα σκυλιά και ήταν έτοιμοι να το χορηγήσουν δοκιμαστικά σε ανθρώπους. Όμως, ούτε ο Banding, ούτε ο Best, σαν ερευνητές, είχαν κλινική αρμοδιότητα χορήγησης του νέου «φαρμάκου», σε ασθενείς που νοσηλεύονταν στο Νοσοκομείο! Έτσι, μετά από διαμάχες και αντιπαραθέσεις, σε συνεννόηση του τμήματος Φυσιολογίας, υπό τον Καθηγητή MacLeod, στο οποίο ανήκαν οι δύο ερευνητές και της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, αποφασίσθηκε η πρώτη δοκιμή να γίνει στις 11 Ιανουαρίου 1922. Το πρωί της 11ης Ιανουαρίου 1922, ένας νεαρός γιατρός, ο E.P.Jeffrey, εσωτερικός βοηθός της παθολογικής κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, υπό την εποπτεία και ευθύνη του Επιμελητού του, Dr Walter R. Cambell, χορήγησε ενδομυϊκά 7,5 ml παγκρεατικού εκχυλίσματος, το οποίο ονόμασαν προσωρινά «ορό MacLeod» σε κάθε γλουτό του δεκατετράχρονου πια Leonard Thomson, ενώ οι Banding και Best παρακολουθούσαν την όλη διαδικασία από το παράθυρο της πόρτας του θαλάμου, αφού δεν τους επέτρεψαν να μπούνε στο θάλαμο και να παρακολουθήσουν από κοντά, τη πρώτη δοκιμή του παγκρεατικού εκχυλίσματος που αυτοί ανακάλυψαν! Στις επόμενες 6 ώρες, παρατηρήθηκε μια παροδική ελάττωση του ζαχάρου αίματος από 470 σε 320 mg%, χωρίς όμως αισθητή βελτίωση της κλινικής κατάστασης του μικρού Leonard.
Η απελπισία και η απογοήτευση στα πρόσωπα του Banding και Best, που περίμεναν εναγωνίως τα αποτελέσματα στο εργαστήριο τους, ήταν εμφανής. Προς στιγμή πέρασε από το μυαλό τους, ότι απέτυχαν και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου να αποσυρθούν από την ερευνητική τους προσπάθεια, που τόσο τους είχε απορροφήσει και ταλαιπωρήσει το τελευταίο διάστημα. Ο MacLeod όμως, αλλά και οι γιατροί που επιχείρησαν την πρώτη προσπάθεια, ούτε που ήθελαν να ακούσουν για εγκατάλειψη της προσπάθειας. Μάλιστα ζήτησαν περισσότερο παγκρεατικό εκχύλισμα για να ξαναπροσπαθήσουν. Δυστυχώς όμως, το «ιστορικό» αυτό γεγονός, δεν είχε άμεση συνέχεια, διότι δεν υπήρχε άλλο διαθέσιμο παγκρεατικό εκχύλισμα, για συνέχιση της θεραπείας.
Έτσι ο μικρός Leonard άρχισε πάλι την εξαντλητική δίαιτα των 450 θερμίδων. Στις 18 Ιανουαρίου 1922, οι γιατροί μετά από υπόδειξη του μικρού Leonard, διαπίστωσαν στο σημείο των ενέσεων του αριστερού γλουτού, μία σκληρυντική επιφάνεια 7,5 εκατοστών περίπου, η οποία υποδηλούσε την ύπαρξη ενός άσηπτου αποστήματος. Ήταν η υπόδειξη, αλλά και η απόδειξη, ότι το παγκρεατικό εκχύλισμα δεν ήταν ακόμη τόσο καθαρό, ώστε να χρησιμοποιηθεί άφοβα και χωρίς προβλήματα στους ανθρώπους. Εν τω μεταξύ, ο απόηχος της μεγάλης ανακάλυψης άρχισε να γίνετε όλο και περισσότερο αντιληπτός, παρά τα περιορισμένα μέχρι στιγμής αποτελέσματα. Ο διάσημος, για την εποχή του, καθηγητής της φυσιολογίας και «αφεντικό» του Banding και Best, άρχισε να συνειδητοποιεί και να αναγνωρίζει τη σημασία της ερευνητικής προσπάθειας των νεαρών επιστημόνων, με αποτέλεσμα να αποφασίσει να εγκαταλείψει τις ερευνητικές του εργασίες σχετικά με την ανοξαιμία και να ρίξει όλο το βάρος του εργαστηρίου του, στη διερεύνηση της φυσιολογικής δράσης του παγκρεατικού εκχυλίσματος, στον ανθρώπινο οργανισμό.
Σε λίγο, χάρις στη συνεργασία και βοήθεια ενός καθηγητή βιοχημείας, του J.P.Collip, δεν άργησε να παρασκευασθεί ένα καινούργιο παγκρεατικό εκχύλισμα, πιο καθαρό και περισσότερο δραστικό. Στις 23 Ιανουαρίου 1922, 5ml από το καινούργιο και καθαρότερο παγκρεατικό εκχύλισμα, που το ονόμασαν «ορό του Collip», ενέθηκε στο υπογάστριο του μικρού Leonard. Ακολούθησαν άλλα 10ml, σε δυο διαδοχικές δόσεις, τις επόμενες 24 ώρες. Το ζάχαρο αίματος από 520mg% το πρωί της 23ης Ιανουαρίου, έπεσε στα 120mg% στις 5 το πρωί της επόμενης ημέρας και το βράδυ της 24ης Ιανουαρίου, μετά από δύο διαδοχικές ενέσεις των 10ml, το ζάχαρο ήταν 100mg%. Δεν υπήρχε πια καμιά αμφιβολία, ότι το παγκρεατικό εκχύλισμα ήταν αποτελεσματικό και ότι το εκχύλισμα του Collip, ήταν πιο καθαρό και δραστικό από το εκχύλισμα του MacLeod.
Το δυστύχημα όμως για τον Collip ήταν, ότι από τη χαρά και τον ενθουσιασμό του που απομόνωσε και «καθάρισε» το παγκρεατικό εκχύλισμα, ξέχασε να καταγράψει επακριβώς τη μέθοδο παρασκευής και καθαρισμού του εκχυλίσματος, με αποτέλεσμα να χάσει την ικανότητα παρασκευής του! Ευτυχώς όμως, εν τω μεταξύ, ο φιλόδοξος νεαρός βιοχημικός Best, με τη προτροπή του Banding, κατόρθωσε να παρασκευάσει και αυτός, ένα καθαρότερο και πιο δραστικό εκχύλισμα, με αποτέλεσμα, ο νεαρός Leonard να μη σταματήσει τη θεραπεία του. Έτσι, από τις 23 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου 1922, ο μικρός Leonard Thomson, συνέχισε να κάνει καθημερινά ενέσεις από το καινούργιο παγκρεατικό εκχύλισμα, με έκδηλη κλινική βελτίωση. Τα ζάχαρο στα ούρα ελαττώθηκε, η οξόνη εξαφανίσθηκε και το παιδί έγινε πιο έξυπνο, πιο ζωηρό και όπως έλεγε ο ίδιος αισθανόταν πιο δυνατός! Όταν η χορήγηση του παγκρεατικού εκχυλίσματος σταματούσε, τότε όλα τα αρχικά συμπτώματα και εργαστηριακά ευρήματα ξαναπαρουσιάζονταν. Κανένας πια δεν διατηρούσε τη παραμικρή αμφιβολία, ότι η “Isletin” η πρώτη ονομασία που δόθηκε στην ινσουλίνη, ήταν η ορμόνη που παράγουν τα β-κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος και αυτή που ρυθμίζει το μεταβολισμό των υδατανθράκων. Το όνομα της η ινσουλίνη το πήρε από τη λατινική λέξη “Insula” που σημαίνει νήσος και μας παραπέμπει στα “νησίδια του Langerhans”.
Την πρότεινε ο καθηγητής MacLeod στον Banding και εκείνος τη βρήκε πολύ εύηχη και σωστή. Εν τω μεταξύ ο μικρός Leonard συνέχισε τις καθημερινές του ενέσεις με μεγάλη κλινική βελτίωση και βγήκε από το νοσοκομείο στις 15 Μαϊου 1922, ζυγίζοντας 30,6 κιλά. Η δεύτερη εισαγωγή του στο νοσοκομείο έγινε στις 22 Οκτωβρίου 1922, διότι βρισκόταν πάλι, για απροσδιόριστους λόγους, σε διαβητική οξέωση. Ζύγιζε μόλις 25 κιλά και η αδυναμία και η εξάντληση του, ήταν μεγάλη. Αμέσως, άρχισε θεραπεία με ινσουλίνη και η κατάσταση του παρουσίασε μια προοδευτική βελτίωση.
Βγήκε από το νοσοκομείο στις 23 Απριλίου 1923 ζυγίζοντας 36 κιλά. Έκτοτε, ο νεαρός Leonard Thomson, χάρις στη ινσουλίνη, άρχισε να ζει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, εργαζόμενος κατά καιρούς και παίζοντας ακόμη και baseball! Από 15 μονάδες ινσουλίνης που έκανε το πρωί και 8 το βράδυ, έφθασε προοδευτικά να κάνει 30 μονάδες πριν το πρωινό, 25 μονάδες πριν το μεσημεριανό, 20 μονάδες πριν το βραδινό και 20 μονάδες πριν κοιμηθεί! Η δίαιτα του περιλάμβανε, 50 γραμ. λεύκωμα, 100 γραμ., υδατάνθρακες και 160 γραμ. λίπη. Την ιατρική του παρακολούθηση είχε αναλάβει προσωπικά, ο γιατρός που επέβλεψε τη χορήγηση της πρώτης ένεσης ινσουλίνης, Walter Cambell.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι διάφορες φήμες μας έκαναν να πιστεύουμε, ότι το αγόρι που γλίτωσε από βέβαιο θάνατο και χάρις στην ανακάλυψη της ινσουλίνης μπόρεσε να ζήσει μία σχεδόν φυσιολογική ζωή, είχε χάσει τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, υποκύπτοντας στα τραύματα του. Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να μάθουμε τη πραγματική αλήθεια, για το τέλος, του πρώτου διαβητικού στο κόσμο που σώθηκε χάρις στην ινσουλίνη. Με την ευκαιρία του εορτασμού των 150 χρόνων του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, μια ομάδα ιατρών στη προσπάθεια τους να προετοιμάσουν ένα συμπόσιο αφιερωμένο στο σακχαρώδη διαβήτη, ανακάλυψε τυχαία στα αρχεία του νοσοκομείου το τελευταίο ιστορικό του Leonard Thomson. Αυτό έδωσε την αφορμή και τη περιέργεια στους γιατρούς, για μια πιο λεπτομερή έρευνα, οπότε, ψάχνοντας στο παθολογοανατομικό Μουσείο του νοσοκομείου, βρήκαν το πάγκρεας του Leonard Thomson, διατηρημένο σε φορμαλίνη και στη παιδιατρική κλινική τα πρώτα φύλλα των ιστορικών του. Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου ιστορικού του, μπήκε στο νοσοκομείο στις 17 Απριλίου 1935, γιατί 6 ημέρες πριν την εισαγωγή του, παρουσίασε αρθραλγίες, ανορεξία, ναυτία και εμέτους.
Παρά τις 80 μονάδες ινσουλίνης που έκανε σε τέσσερεις δόσεις, ήταν αδύνατον να σιτισθεί από το στόμα και προοδευτικά έπεσε σε ημικωματώδη κατάσταση, γεγονός που τον ανάγκασε να εισαχθεί στο νοσοκομείο. Οι εργαστηριακές εξετάσεις κατά την εισαγωγή του, επιβεβαίωσαν το διαβητικό κώμα και στον ασθενή χορηγήθηκε αμέσως 1,5 lt dextrose 10% και 100 μονάδες ινσουλίνης ενδοφλεβίως. Μια ελαφρά βελτίωση του έδωσε τη δυνατότητα να πιει λίγη πορτοκαλάδα και να γίνουν άλλες 50 μονάδες ινσουλίνης, αλλά αργότερα παρουσίασε πυρετό της τάξεως 38,6. Την επόμενη ημέρα το πρωί παρουσιάσθηκαν ακροαστικά, στην αριστερή βάση του πνεύμονα. Παρά τη χορήγηση υγρών και Ινσουλίνης το ζάχαρο παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και ο πυρετός ανέβηκε 39,6.
Το πρωί της τρίτης ημέρας, βρέθηκε σε κωματώδη κατάσταση, τα ακροαστικά είχαν επεκταθεί και στις δύο βάσεις των πνευμόνων και ήταν κυανωτικός. Η χορήγηση οξυγόνου δεν απέδωσε και στις 2,15μ.μ. της 20ης Απριλίου 1935, ο Leonard Thomson πέθανε από οξεία αμφοτερόπλευρη βρογχοπνευμονία. Αυτή είναι η αληθινή ιστορία του πρώτου διαβητικού στο κόσμο, που σώθηκε χάρις στην ινσουλίνη. Είναι η ιστορία που σφραγίζει μια ολόκληρη εποχή, την προ-ινσουλινική- και ανοίγει μία καινούργια.
Μια εποχή που ο ινσουλινοπενικός σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, «έλιωνε» καθημερινά και αθεράπευτα τα διαβητικά παιδιά, χαρίζοντας τους μόνο 3-4 χρόνια ζωής και αυτά μαρτυρικά, πεινασμένα και απελπισμένα. Και όλα άλλαξαν, από την ημέρα που ανακαλύφθηκε και εφαρμόσθηκε κλινικά στον Leonard Thomson, η ινσουλίνη. Η ορμόνη, που άλλαξε τη ζωή και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων και άνοιξε το δρόμο στη σύγχρονη Ιατρική, για τη καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού. Η ορμόνη που χάρισε και χαρίζει τη χαμένη ελπίδα, σε κάθε διαβητικό και εξακολουθεί να του προσφέρει ,δύναμη ,κουράγιο και ευεξία, εξασφαλίζοντας την αρμονική λειτουργία του οργανισμού του. Γιατί πραγματικά είναι ορμόνη ζωής
Τεύχος 30 σελίδα 25 Πατήστε εδώ
