ΖΑΧΑΡΗ – ΣΑΚΧΑΡΑ – Υ∆ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
Όσοι ασχολούμαστε με τη διατροφική φροντίδα ή θεραπεία ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 συχνά ξεκινάμε την εκπαίδευση με το να ξεδιαλύνουμε τι ακριβώς συμβαίνει με τους υδατάνθρακες, τις διάφορες μορφές τους και τελικά αν υπάρχει διατροφή χωρίς ζάχαρη! Με απλά λόγια, η μεγάλη οικογένεια των υδατανθράκων ή αλλιώς σακχάρων αποτελεί ένα από τα βασικά θρεπτικά συστατικά των τροφών που καταναλώνουμε όλοι μας. Ανάλογα με το μέγεθος του μορίου έχουμε τους μονοσακχαρίτες ή απλούς υδατάνθρακες, τους ολιγοσακχαρίτες και τους πολυσακχαρίτες ή αλλιώς σύνθετους υδατάνθρακες. Οι απλοί υδατάνθρακες περιλαμβάνουν την γλυκόζη, φρουκτόζη, γαλακτόζη. Οι ολιγοσακχαρίτες που μπορεί να αποτελούνται από δυο μόνο απλά σάκχαρα είναι η σακχαρόζη, η μαλτόζη και η λακτόζη. Η σακχαρόζη (γλυκόζη + φρουκτόζη) είναι η γνωστή και πολύ αγαπητή σε όλους μας ζάχαρη. Στους πολυσακχαρίτες ή σύνθετους, έχουμε κυρίως το άμυλο, το γλυκογόνο και τις φυτικές ίνες. Το βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι όλοι με την διαδικασία της πέψης θα καταλήξουν σε απλή γλυκόζη και τελικά θα επηρεάσουν με αύξηση τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωνόμαστε σωστά για όλα τα συστατικά των τροφίμων που περιέχονται στα γεύματα μας ώστε να μπορούμε αντικειμενικά να υπολογίζουμε τις μονάδες ινσουλίνης που χρειάζεται να κάνουμε για την αποτελεσματική ρύθμιση του σακχάρου. ∆εν είναι μόνο η γνωστή ζάχαρη το μόνο συστατικό της τροφής που πρέπει να μας απασχολεί.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Ένας τρόπος για να «διαβάσουμε» σωστά το τρόφιμο που έχουμε μπροστά μας είναι να συμβουλευτούμε τις ετικέτες τροφίμων. Μας δίνουν πάντα πληροφορίες για τη περιεκτικότητα του τροφίμου ανά 100γρ σε σύνολο υδατανθράκων και στα επιμέρους απλά σάκχαρα και άμυλα. Για να αποφασίσουμε σωστά τις μονάδες ινσουλίνης, μας ενδιαφέρει ο αριθμός που δηλώνει το σύνολο των υδατανθράκων.
Επίσης διαβάζοντας τις ετικέτες τροφίμου μαθαίνουμε και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για την ποιότητά του όπως για παράδειγμα, αν έχει επιπρόσθετα σάκχαρα με την μορφή σιροπιού γλυκόζης, δεξτρόζης, σουκρόζης, μαλτόζης, φρουκτόζης ή σιροπιού φρουκτόζης, νέκταρ, μελιού. Όλα αυτά θα μετατραπούν σε γλυκόζη και τελικά θα επηρεάσουν το σάκχαρο στο αίμα. Είναι οι λεγόμενες πηγές «κρυμμένη» ζάχαρης που ενδιαφέρουν άμεσα τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.
Επίσης, συχνά τα τρόφιμα περιέχουν πολυόλες (σορβιτόλη, μαλιτόλη, ξυλιτόλη, λακτιτόλη, μαλτιτόλη, ισομαλτιτόλη, ερυθριτόλη, ισομαλτουλόζη, τριαλόζη) ως γλυκαντικές ουσίες, οι οποίες αποδίδουν ένα μικρό ποσοστό θερμίδων. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, αν ένα τρόφιμο γράφει «χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα», σημαίνει ότι δεν περιέχει περισσότερα από 5 γραμ. σάκχαρα ανά 100 γραμ. αν είναι στερεό, και 2,5 γραμ. σάκχαρα ανά 100 κυβ. εκατοστά, αν είναι υγρό. «Χωρίς σάκχαρα» σημαίνει ότι δεν περιέχει περισσότερα από 0,5 γραμ. σάκχαρα ή αλλιώς υδατάνθρακες ανά 100 γραμ. ή 100 κυβ. εκατοστά. Στα «χωρίς πρόσθετα σάκχαρα» τρόφιμα σημαίνει ότι δεν έχει προστεθεί κάποια επιπλέον γλυκαντική ουσία. Όμως το ίδιο το προϊόν μπορεί από μόνο του να έχει αρκετή φυσική ζάχαρη βλ. φρούτα ή γαλακτοκομικά.
ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΠΡΟΣΟΧΗ
Συχνά τρόφιμα που παραπλανούν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και τελικά οδηγούν σε υποτίμηση όσον αφορά την περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες γενικά ή ειδικότερα σε ζάχαρη, είναι: τα δημητριακά πρωινού, οι μαρμελάδες, οι χυμοί εμπορίου και οι κομπόστες, το σουσαμένιο κουλούρι, οι συνοδευτικές σάλτσες (ντοματοχυμός, κέτσαπ, μπαλσάμικο), τα επιδόρπια γιαουρτιού και οι μπάρες δημητριακών, που δυστυχώς είναι πολύ δημοφιλή στις μικρότερες ηλικίες. Τέλος, προσοχή χρειάζεται σε οτιδήποτε σε κονσέρβα γιατί είναι πηγή κρυμμένης ζάχαρης. Η επισήμανση για τους κρυμμένους υδατάνθρακες δεν σκοπεύει στην πρόκληση ανησυχίας στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή τη δημιουργία εσφαλμένων εντυπώσεων για απαγορευμένα τρόφιμα, αλλά στην αντικειμενική ενημέρωση, ώστε με την σωστή γνώση και την αρμόζουσα προσοχή να επιτυγχάνεται σωστότερη εκτίμηση της περιεκτικότητας του γεύματος σε υδατάνθρακες και αντίστοιχα η επιλογή της δόσης ινσουλίνης με στόχο την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου.
Τεύχος 54 σελίδα 54 Πατήστε εδώ
