Καρδιαγγειακός Κίνδυνος και Γλυκαιμικό Φορτίο
Του Χάρη Δημοσθενόπουλου ΜMedSci.SRD
Τι είναι το γλυκαιμικό φορτίο;
Το γλυκαιμικό φορτίο (ΓΦ) αναφέρεται στην ποσότητα των υδατανθράκων που καταναλώνει ένα άτομο σε συνδυασμό με τον γλυκαιμικό δείκτη και δείχνει πόσο γρήγορα, αλλά και σε ποια ποσότητα κατανάλωσης του τροφίμου, ανεβαίνει το σάκχαρο. Έτσι, ενώ ο γλυκαιμικός δείκτης (GI) κατατάσσει τα τρόφιμα ανάλογα με την ικανότητά τους να αυξήσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, το γλυκαιμικό φορτίο (GL-ΓΦ) περιγράφει ταυτόχρονα την ποιότητα (GI) αλλά και την ποσότητα των υδατανθράκων σε ένα τρόφιμο. Οι υδατάνθρακες επηρεάζουν την πρόσληψη λιπιδίων του αίματος και το μεταβολισμό της γλυκόζης και ως εκ τούτου μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.
Γλυκαιμικό φορτίο και καρδιαγγειακός κίνδυνος
Το υψηλό γλυκαιμικό φορτίο (ΓΦ) έχει συσχετιστεί με αυξημένη στεφανιαία καρδιακή νόσο (CHD). Πολλές μελέτες, έχουν προσπαθήσει να αξιολογήσουν κατά πόσο η προτίμηση τροφών με χαμηλό ΓΦ μπορεί να προσφέρει στοιχειώδη πλεονεκτήματα σε σχέση με τη στεφανιαία νόσο, ιδιαίτερα σε άτομα που ακολουθούν την παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή (MD).
Τα πρώτα στοιχεία για το ρόλο του ΓΦ, σχετικά με τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, προήλθε από τη μεγάλη μελέτη «Nurses ‘Health Study», στην οποία οι γυναίκες στο ανώτερο επίπεδο πρόσληψης ΓΦ είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου, κατά τη διάρκεια των επόμενων δέκα ετών, σε σύγκριση με τις γυναίκες στο χαμηλότερο επίπεδο. Πιο πρόσφατες μελέτες, σχετικές με το ρόλο του ΓΦ είναι αυτή που δημοσιεύτηκε στα τέλη του 2014, στα πλαίσια της «EPIC Greek cohort study», με στοιχεία από τη «Greek European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition» και 20,275 συμμετέχοντες, καθώς και η «EPIC-MORGEN» σε 20,000 Δανούς.
Η «EPIC Greek cohort study» έδειξε ότι μία χαμηλού-ΓΦ παραδοσιακή, και στα πρότυπα της Μεσογειακής, διατροφή αποτελείται κυρίως από μεγάλες ποσότητες λαχανικών, όσπρια και ελαιόλαδο, τα οποία είναι κεντρικά χαρακτηριστικά της ΜΔ αλλά χωρίς να συνεισφέρουν ή συνεισφέροντας μόνο οριακά στο γλυκαιμικό φορτίο. Μία μεσογειακού τύπου δίαιτα, με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, βελτίωσε σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, σημαντικά διάφορα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου, συμπεριλαμβανομένου του σωματικού βάρους, της περιμέτρου μέσης, των τριγλυκεριδίων του πλάσματος, και της συστολικής αρτηριακής πίεσης, ενώ οι συμμετέχοντες παρουσίασαν επίσης σημαντική μείωση των επιπέδων της ινσουλίνης και της χαμηλής πυκνότητας χοληστερόλη πλάσματος.
Ταυτόχρονα, η ίδια δίαιτα, που ήταν χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου (GL) αλλά και επαρκώς σύμφωνη με τις αρχές της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής, φάνηκε ότι μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2.
Συμπέρασμα
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases» το Δεκέμβριο του 2014, αλλά και προηγούμενες, έδειξαν ότι η υψηλή διαιτητική πρόσληψη γλυκαιμικού φορτίου (ΓΦ) αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Έτσι, σε σύγκριση με μια δίαιτα υψηλή με γλυκαιμικό φορτίο και μία μέτρια προσκόλληση στην παραδοσιακή Μεσογειακή δίαιτα, μία διατροφή με χαμηλό/μέτριο γλυκαιμικό φορτίο που συμμορφώνεται επίσης με τις παραδοσιακές αρχές της Μεσογειακής διατροφής (MD) θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση 40% μειωμένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο, και πάνω από 50% μείωση του κινδύνου για θάνατο από στεφανιαία νόσο.
Μία ιδανική δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου θα πρέπει να περιλαμβάνει ιδανικές ποσότητες από τροφές όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, καρύδια, δημητριακά ολικής αλέσεως και άλλα τροφίμων πλούσια σε φυτικές ίνες και ταυτόχρονα περιορισμένες ποσότητες αμυλούχων τροφίμων με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο, όπως άσπρο ψωμί, λευκά μακαρόνια, άσπρο ρύζι, ζαχαρούχα τρόφιμα, μπισκότα, κέικ, φρουτοποτά και ζαχαρούχα αναψυκτικά για προστασία της καρδιάς.
