« Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει την τεράστια σπατάλη που γίνεται, όταν π.
χ.
για κάθε κουτί αναγωγικών ταινιών ο γιατρός του ΙΚΑ είναι υποχρεωμένος να συνταγογραφεί και ένα κουτί ινσουλίνες.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μαζεύουν οι ασθενείς ποσότητα ινσουλίνης που λήγει και να αναγκάζονται να την πετάξουν πριν προλάβουν να τη χρησιμοποιήσουν »
Σύμφωνα και με τις τελευταίες δυσοίωνες μελέτες και ανακοινώσεις, οι παλαιότεροι φόβοι των επιστημόνων για την εξέλιξη του σακχαρώδους διαβήτη σε πανδημία έγιναν πραγματικότητα.
Περισσότερα από 800.
000 άτομα νοσούν αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα.
Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η αύξηση αυτή; Υπάρχει τρόπος να ανακόψουμε την αλματώδη αύξηση του σακχαρώδη διαβήτη;
Είναι η αρνητική πλευρά της ευημερίας.
Οι πρόγονοί μας έτρωγαν λιτά και δούλευαν χειρωνακτικά.
Σύμφωνα με τις κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες η αύξηση του αριθμού των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 παγκοσμίως και κατά συνέπεια και στην Ελλάδα, οφείλεται στη μεγάλη αύξηση της παχυσαρκίας και στην αλλαγή του τρόπου ζωής, δηλαδή στην έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
Η ενασχόλησή σας με τον σακχαρώδη διαβήτη ήταν συνειδητή επιλογή, ή απόρροια κάποιων συγκυριών ή προτροπών από το οικογενειακό ή φιλικό σας περιβάλλον;
Στα δύο τελευταία χρόνια σπουδών μου στο πανεπιστήμιο άρχισα να ενδιαφέρομαι για την ψυχοσωματική ιατρική.
Είχα αποφασίσει ότι θα έκανα παθολογία και στη συνέχεια θα έκανα, στο εξωτερικό, την εξειδίκευση στην ψυχοσωματική ιατρική.
Στο διάστημα που περίμενα για να ξεκινήσω ειδικότητα στη θεραπευτική κλινική του «Αλεξάνδρα», πήγα σαν άμισθη (γινόταν τότε αυτό) στην πολυκλινική Αθηνών.
Είχα γνωρίσει τον Τζων Αλιβιζάτο, που ήταν πρόεδρος και διευθυντής της παθολογικής- ενδοκρινολογικής κλινικής, από την Εταιρεία Μελέτης Ψυχοσωματικών Προβλημάτων, της οποίας ήμασταν και οι δύο ιδρυτικά μέλη.
Τότε ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το θέμα διαβήτης.
Ο κ.
Αλιβιζάτος ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με τον διαβήτη στην Ελλάδα.
Παράλληλα, είχα αρχίσει να συνειδητοποιώ ότι δεν θα μπορούσα να εξασκήσω στην Ελλάδα ψυχοσωματική ιατρική μέσα από την παθολογία.
Ο διαβήτης σαν χρόνιο νόσημα στο οποίο ο ψυχοκοινωνικός παράγοντας εμπλέκεται καθοριστικά στην αντιμετώπισή του, ήταν για μένα η καλύτερη επιλογή σε σχέση με αυτό που ήθελα να κάνω.
Ως επικεφαλής τμήματος στην πολυκλινική Αθηνών, ποιες ήταν οι κύριες δυσκολίες που συναντήσατε όλα αυτά τα χρόνια της καριέρας σας και πώς καταφέρατε να τις ξεπεράσετε;
Μερικές τυχαίες συναντήσεις γίνονται καθοριστικές για το μέλλον.
Αναφέρθηκα πριν στον Τζων Αλιβιζάτο.
Όταν τελείωσα την ειδικότητα, πήρα υποτροφία για το Λονδίνο, όπου έκανα εξειδίκευση στον διαβήτη (Kings College).
Με την επάνοδό μου, ο κ.
Αλιβιζάτος μου ανέθεσε εν λευκώ τη δημιουργία και οργάνωση του διαβητολογικού κέντρου.
Παράλληλα, λόγω της δυνατότητας που είχε σαν πρόεδρος του νοσοκομείου, μου παρείχε κάθε διευκόλυνση: χώρους, γραμματειακή υποστήριξη, επισκέπτρια υγείας, θέση ψυχολόγου κ.
λπ.
Ο ίδιος ήταν πάντα διαθέσιμος για οποιαδήποτε βοήθεια, χωρίς ποτέ να επέμβει στη λειτουργία του κέντρου.
Ήμουν πολύ τυχερή.
Δεν νομίζω να έχει υπάρξει κάτι ανάλογο στον χώρο μας.
Στη συνέχεια, όταν το νοσοκομείο εντάχθηκε στο ΕΣΥ, μετά από μερικά χρόνια, έφυγε ο κ.
Αλιβιζάτος.
Όπως ήταν αναμενόμενο, για τα ελληνικά δεδομένα, ίσως και λόγω του μικρού μεγέθους του νοσοκομείου, άρχισαν να μου έρχονται διάφορα μηνύματα όπως: «Γιατί το διαβητολογικό έχει αυτούς τους χώρους;», «είναι απαραίτητο να έχει γραμματέα;», καθώς και άλλα παρόμοια.
Εν τω μεταξύ αυτά ξεπεράστηκαν από το γεγονός ότι όσο ο κ.
Αλιβιζάτος ήταν πρόεδρος του νοσοκομείου επί ΕΣΥ, το κέντρο είχε μεγαλώσει σε αριθμό εξεταζόμενων ασθενών (σήμερα παρακολουθούμε 11.
000 εγγεγραμμένους).
Είχαμε κάνει όλοι μαζί σημαντική δουλειά, όχι μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά (κατά κύριο λόγο την εκπαίδευση των ασθενών).
Οργανώσαμε εκπαιδευτικά σεμινάρια τόσο για επαγγελματίες υγείας όσο και για ασθενείς.
Μας ζητήθηκε να παρουσιάσουμε τον τρόπο λειτουργίας του κέντρου στο Παγκόσμιο Διαβητολογικό Συνέδριο στη Μαδρίτη.
Μετά τη διεθνή αναγνώριση ήταν δύσκολο να αμφισβητηθεί πια η δουλειά του κέντρου.
Πόσο κοντά σας υπήρξαν οι κρατικοί φορείς στην εύρυθμη λειτουργία του τμήματός σας και γενικότερα στην τεράστια προσπάθεια που καταβάλλετε για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη;
Οι κρατικοί φορείς δεν ενδιαφέρονται για το αν σε κάποιο χώρο γίνεται κάτι διαφορετικό που να αξίζει τον κόπο να ενισχυθεί, εξάλλου δεν υπάρχουν και οι ανάλογοι μηχανισμοί που θα αναδείξουν την οποιαδήποτε ιδιαιτερότητα ή πρωτοβουλία.
Πρέπει, όμως, να αναγνωρίσω ότι οι εκπρόσωποι του κράτους, δηλαδή οι εκάστοτε διοικητές του νοσοκομείου, συνέβαλαν ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε ή και να βελτιώσουμε τη λειτουργία του κέντρου μας ή τουλάχιστον δεν μας εμπόδισαν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ότι εδώ και 12 χρόνια λειτουργεί κάθε Τετάρτη απογευματινό ιατρείο για νέους, χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους ασθενείς.
Αυτό έγινε επειδή αποδέχθηκε η διοίκηση δύο από μας, η ψυχολόγος και εγώ, να μην εργάζονται το πρωί και να γίνεται τακτικό, όχι ιδιωτικό, ιατρείο το απόγευμα.
Με τιμές μειωμένες έως και 27% πωλούνται τώρα τα φάρμακα.
Το υπουργείο Οικονομίας ανακοίνωσε ότι προχωρά με διαδικασίες-εξπρές στην ανατιμολόγηση όλων των φαρμακευτικών σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην Ελλάδα με συγκεκριμένα ποσοστά μείωσης των τιμών ανάλογα με τη σημερινή τρέχουσα τιμή τους.
Οι βιομηχανίες φαρμάκων αντιδρούν, προειδοποιώντας ακόμα και για ελλείψεις στην αγορά, ενώ κρούουν τον «κώδωνα του κινδύνου» για ελλείψεις ακόμα και σε ινσουλίνες.
Ποια είναι η γνώμη σας για τα μέτρα αυτά; Θεωρείτε ότι θα υπάρξει πρόβλημα στη διάθεση ορισμένων φαρμάκων που είναι πολύτιμα για τη σωστή ρύθμιση των διαβητικών ατόμων;
Το πρόβλημα με το «φάρμακο» και τη συνταγογραφία στην Ελλάδα είναι ως γνωστό τεράστιο και δεν θα ήθελα να κάνω προτάσεις για το πώς θα βελτιωθεί η κατάσταση.
Πιστεύω ότι αυτά είναι θέματα ειδικών.
Δεν χρειάζεται, όμως, να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει την τεράστια σπατάλη που γίνεται, όταν π.
χ.
για κάθε κουτί αναγωγικών ταινιών ο γιατρός του ΙΚΑ είναι υποχρεωμένος να συνταγογραφεί και ένα κουτί ινσουλίνες.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μαζεύουν οι ασθενείς ποσότητα ινσουλίνης που λήγει και να αναγκάζονται να την πετάξουν πριν προλάβουν να τη χρησιμοποιήσουν.
Όσον αφορά τη μείωση των τιμών, ελπίζω να μην αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα ότι δεν θα υπάρχουν σκευάσματα στην Ελλάδα, γιατί οι φαρμακαποθήκες θα τα επανεξάγουν, ούτε το να μην μπορούμε να χορηγήσουμε σκευάσματα τελευταίας τεχνολογίας, γιατί δεν θα συμφέρει να πωλούνται στην Ελλάδα.
Ας μιλήσουμε λίγο για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι αποτελεί μια από τις επιδημίες του σύγχρονου κόσμου.
Πού οφείλεται η αλματώδης εξάπλωσή του και τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς για να προλάβει την εμφάνιση της συγκεκριμένης νόσου;
Την απάντηση στο ερώτημά σας έχει δώσει μια σημαντική μελέτη, η DPP (Diabetes Prevention Program).
Στη μελέτη αυτή φάνηκε ότι η παθολογική καμπύλη των ατόμων που ήταν υπέρβαρα έγινε φυσιολογική σε ποσοστό 60% αυτών που παρακολουθήθηκαν, όταν αυτοί κατάφεραν να χάσουν το 5% του σωματικού τους βάρους (και να διατηρήσουν αυτήν την απώλεια) παράλληλα με σωματική δραστηριότητα του τύπου μισή ώρα περπάτημα 5-6 φορές την εβδομάδα.
Ο διαβήτης και η παχυσαρκία είναι αλληλοσυνδεόμενες επιδημίες.
Αυτό που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι εμφανίζει τεράστια αύξηση η παχυσαρκία στα παιδιά.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να βλέπουμε διαβήτη τύπου 2 σε έφηβους, πράγμα αδιανόητο πριν μερικά χρόνια.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση για τον Διαβήτη (IDF) το ήμισυ του συνόλου των περιστατικών διαβήτη τύπου 2 δεν θα υπήρχαν, εάν μπορούσε να προληφθεί η αύξηση βάρους.
Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της δίαιτας και της μέτριας σωματικής άσκησης, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο για διαβήτη σε ποσοστά 40 έως 60%.
Πόσο εύκολο είναι τελικά να συμμορφωθούν τα άτομα με διαβήτη και ειδικά τα νεοδιαγνωσθέντα περιστατικά στις οδηγίες του θεράποντα γιατρού τους και πόσο δύσκολο είναι για τον θεράποντα γιατρό να τους πείσει να συμμορφωθούν με τις οδηγίες του, για να πετύχουν την καλύτερη ρύθμιση;
Για μένα στόχος δεν είναι να συμμορφωθούν οι ασθενείς μου με τις οδηγίες μου, αλλά: α) πως θα τους βοηθήσω να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα για την αλλαγή που τους ζητιέται να κάνουν, σε σχέση με τις μέχρι τώρα συνήθειες τους, β) να βάλουμε μαζί τους στόχους με βάση το τι μπορεί να κάνει ο καθένας, αναγνωρίζοντας πόσο δύσκολο είναι για κάποιον που είναι παχύσαρκος να χάσει βάρος ή να αρχίσει να ασκείται.
Αν ξεκινήσει κανείς με αυτήν την προσέγγιση και όχι με το «να σου πω τι πρέπει να κάνεις γιατί αν δεν τα κά νεις….
.
», πιθανότερο είναι να έχουμε μια αλλαγή στον τρόπο ζωής, αν στην κατάστρωση του θεραπευτικού πλάνου συμμετέχει και ο ασθενής.
Συνήθως στα νεοδιαγνωσθέντα περιστατικά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η πάγια τακτική είναι η χορήγηση αντιδιαβητικών δισκίων.
Στην πορεία της νόσου περνάμε στη θεραπεία συνδυασμού και στο τέλος έρχεται η ινσουλίνη.
Μπορεί να αποφευχθεί αυτή η πορεία ή είναι προδιαγεγραμμένη; Ποια είναι η δική σας αντιμετώπιση στα συγκεκριμένα περιστατικά;
Θεωρώ πολύ σημαντικό να καταφέ ρουμε όλοι όσοι ασχολούνται με τον διαβήτη, να απομυθοποιήσουμε την ινσουλίνη.
Έτσι, ο στόχος δεν θα είναι πως θα αποφύγουμε να δώσουμε το κατεξοχήν φάρμακο για τη ρύθμιση του διαβήτη, αλλά το πώς θα ρυθμίσουμε καλύτερα το ζάχαρο των ασθενών μας.
Τόσο στη Ελλάδα όσο και στις περισ σότερες χώρες του εξωτερικού, όπως έχει φανεί από μελέτες παρατήρησης, καθυστερούμε πάρα πολύ στο να με τατάξουμε τους ασθενείς μας από τα δισκία στην ινσουλίνη.
Η καθυστέρηση αυτή δεν οφείλεται μόνο στην προκατά ληψη που έχουν τα άτομα με διαβήτη, αλλά και στην απροθυμία των γιατρών να την προτείνουν στον ασθενή τους.
Φαίνεται ότι πολλοί γιατροί θεωρούν ότι αυτό αποτελεί απόδειξη ότι απέτυχαν να ρυθμίσουν τον διαβήτη με άλλα μέσα.
Η μεγάλη μελέτη γύρω από τον διαβήτη τύπου 2, η UKPDS έδειξε ότι στην πλειοψηφία των ασθενών με δια βήτη αυτού του τύπου, η έκπτωση της λειτουργικότητας του β κυττάρου είναι δεδομένη, άσχετα από το ποια αγωγή θα πάρει.
Φυσικά, είναι αυτονόητο ότι πρέπει από την αρχή και συνέχεια να δίνουμε βάρος στη σωστή διατροφή.
Η εκπαίδευση των φροντιστών του δια βήτη, είτε πρόκειται για το νοσηλευτικό προσωπικό του νοσοκομείο είτε και για τον οικογενειακό περίγυρο του ασθενή, είναι τελικά δύσκολη υπόθεση.
Υπάρ χουν τρόποι για να γίνει το πολύτιμο έργο αυτών των ανθρώπων πιο εύκολο και αποτελεσματικό;
Η εκπαίδευση στον διαβήτη έχει δύο σκέλη.
Το ένα αφορά τις γνώσεις και τη συνεχή ενημέρωση γύρω από τις εξελίξεις που πρέπει να έχουν όλοι οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τον διαβήτη.
Το δεύτερο έχει να κάνει με το πώς θα εκπαιδευτούν οι επαγγελματίες υγεί ας στο να επικοινωνούν και να κινητο ποιούν τους ασθενείς στο να εντάξουν στην καθημερινότητά τους όλα όσα χρειάζονται για την καλή ρύθμιση του διαβήτη τους.
Πριν μερικά χρόνια πήρα την πρωτοβουλία και μαζί με άλλους συναδέλφους φτιάξαμε την πρώτη Ομά δα Εργασίας της Ελληνικής Διαβητολογι κής Εταιρείας, την Ομάδα Θεραπευτικής Εκπαίδευσης.
Στόχος της είναι ακριβώς το να εκπαιδεύσει τους επαγγελματίες υγείας στο να εκπαιδεύουν τους ασθε νείς τους.
Αυτό γίνεται με την ενεργητική συμμετοχή των εκπαιδευομένων και όχι μέσα από διαλέξεις και στρογγυλά τραπέζια.
Πιστεύω ότι η εκπαίδευση, είτε πρόκειται για ασθενείς είτε για επαγ γελματίες υγείας γίνεται πολύ πιο ενδι αφέρουσα όταν είναι διαδραστική, όταν δηλαδή δίνεται στον εκπαιδευόμενο η δυνατότητα να συμμετέχει ενεργητικά και βιωματικά στην όλη διαδικασία.
Οι γονιδιακές θεραπείες ακούγεται ότι σύντομα θα εισέλθουν και στον χώρο του διαβήτη.
Ποια είναι η γνώμη σας για το θέμα αυτό;
Οι γονιδιακές θεραπείες, όταν εφαρ μοσθούν ευρέως, θα αποτελέσουν επα νάσταση, αλλά δεν νομίζω ότι αυτό θα γίνει σύντομα.
Ας ελπίσουμε, σε κάποιο απώτερο μέλλον, να γίνουν «αχρεία στοι» οι διαβητολόγοι.
.
.
Τεύχος 17 Πατήστε εδώ
